BOĞAZ AĞRISI NEDİR? NEDEN OLUR?

Boğaz ağrısı beslenmeyi zorlaştıran, yaşam kalitesini düşüren ve çeşitli komplikasyonlara yol açabilen yaygın bir enfeksiyon belirtisidir. Genellikle virüs ve bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlardan kaynaklanan boğaz ağrısı, çevresel faktörlere bağlı olarak da ortaya çıkabilir. 

Boğaz Ağrısı Belirtileri Nelerdir?

Boğaz ağrısı hastalığın nedenine bağlı olarak farklı belirtilerle birlikte görülebilir. Standart ağrı ve tahrişin yanı sıra yutkunma zorluğu ve şişme gibi semptomlar yaygındır. 

En yaygın boğaz ağrısı belirtileri şunlardır:

• Konuşma ve yutma sırasında şiddetlenen ağrı,
• Ses kısıklığı,
• Boğaz şişmesi,
• Burun akıntısı ve tıkanıklığı,
• Boyundaki lenf bezlerinin şişmesi,
• Öksürük,
• Ateş,
• Baş ağrısı,
• Mide bulantısı veya kusma.

Boğaz Ağrısının Sebepleri Nelerdir?

Boğaz ağrısı viral ve bakteriyel enfeksiyonların yanı sıra çevresel koşullar ve mevcut hastalıkların bir sonucu olarak da ortaya çıkabilir.

1. Boğaz Ağrısına Neden Olan Virüs Enfeksiyonları

Virüsler boğaz ağrısının en yaygın nedenidir. Kanada’da yapılan bir araştırmaya göre boğaz ağrısı vakalarının yaklaşık %90’ına virüsler neden olmaktadır.[1]

• Soğuk Algınlığı

Soğuk algınlığı boğaz ağrısının yaygın nedenlerinden biridir. En çok 6 yaşından küçük çocukları etkileyen bu enfeksiyon öksürük, halsizlik, düşük ateş, hapşırma, burun akıntısı ve tıkanıklığı gibi belirtiler gösterir. Virüs kökenli bir enfeksiyon olduğu için antibiyotik tedavisine yanıt vermez. Genellikle bir hafta veya on gün içinde belirtiler ortadan kaybolur.

• Grip

Grip, solunum sisteminin burun, boğaz ve akciğer bölümlerine saldıran influenza virüsünün neden olduğu bir enfeksiyondur. Soğuk algınlığıyla benzer belirtiler gösterdiği için genellikle birbiriyle karıştırılır. Ancak grip daha şiddetli boğaz ağrısı ve yoğun belirtiler gösterir. Bununla birlikte risk altındaki çocuk ve yetişkinlerde bronşit, akciğer iltihaplanması, astım ve kalp sorunları gibi komplikasyonlara neden olabilir. 

Grip burun akıntısı, hapşırma ve boğaz ağrısı gibi belirtilerle başlar. Soğuk algınlığının aksine, aniden ortaya çıkan bu belirtilere ateş, kas ağrısı, üşüme, öksürük ve nefes darlığı gibi şikayetler eşlik edebilir.

• Mononükleoz

Mononükleoz tükürük, öksürük ve hapşırma yoluyla bulaşabilen viral bir enfeksiyondur. Öpücük hastalığı olarak da bilinen bu enfeksiyonun ilk belirtileri yorgunluk, ateş, bademcik şişmesi ve boğaz ağrısıdır. Belirtiler 4 ila 6 haftalık kuluçka döneminde sonra ortaya çıkar. Ateş ve boğaz ağrısı semptomları genellikle ilk birkaç haftanın ardından kaybolmaya başlar. Ancak lenf bezlerinde ve dalakta şişme gibi belirtiler devam edebilir. 

• Kızamık

Kızamık, aynı isimli virüsün neden olduğu çocukluk çağı enfeksiyonudur. Eskiden oldukça yaygın olan bu hastalık günümüzde aşılar sayesinde önlenebilmektedir. Virüse maruz kaldıktan 10 ila 14 gün sonra ortaya çıkan ilk belirtileri arasında ateş, kuru öksürük, burun akıntısı ve boğaz ağrısı yer alır. 

• Suçiçeği

Genellikle çocukları etkileyen suçiçeği hastalığı vücudun her yerinde görülebilen kaşıntılı ve kırmızı kabarcıklarla karakterizedir. Virüs bulaştıktan yaklaşık 14 ila 16 gün sonra ortaya çıkan deri döküntülerinden önce ilk belirtiler görülür. Ateş, iştahsızlık, baş ağrısı, öksürük ve boğaz ağrısı bunlardan bazılarıdır. Suçiçeği 1990’lı yılların ortalarında kullanılmaya başlanan aşı sayesinde günümüzde nadiren görülür.

2. Boğaz Ağrısına Neden Olan Bakteriyel Enfeksiyonlar

Virüslerden sonra boğaz ağrısının en yaygın nedenlerini bakteriyel enfeksiyonlar oluşturur.

• Strep Boğaz Enfeksiyonu

Strep boğaz grup A streptokok bakterilerinin neden olduğu bir solunum yolu enfeksiyonudur. Bakteriyel boğaz enfeksiyonları arasında en yaygın olanıdır. Her yaştan insanı etkileyebilen strep boğaz, çocuklarda boğaz ağrısı vakalarının yaklaşık %40’ına neden olur. [2] Viral enfeksiyonların aksine antibiyotik tedavisine cevap verebilen strep boğazın en yaygın belirtileri arasında boğaz ağrısı, ağrılı yutkunma, bademcik şişmesi, ateş ve boğaz kızarıklığı yer alır. 

• Klamidya

Klamidya cinsel yolla bulaşan bakteriyel bir enfeksiyondur. Oral ilişki yoluyla bulaştığında boğaz ağrısı, ateş, öksürük ve boğaz kuruluğu gibi belirtilere neden olabilir. Klamidyanın boğaza yayılması için ağız, dudak veya dil ile temas yeterlidir.

3. Boğaz Ağrısına Neden Olan Diğer Sebepler

• Alerjiler: Evcil hayvan tüyleri, küf, toz ve polene karşı alerjisi olanlarda alerjik boğaz ağrısı görülebilir. 
• Kuruluk: Ortam kuruluğu boğaz ağrısının tetikleyicilerinden biridir. Nemsiz ortamlarda ağızdan nefes almak boğazda kaşıntıyla birlikte burun tıkanıklığına da neden olabilir. 
• Tahriş ediciler: Hava kirliliği, sigara dumanı, alkol, baharatlı yiyecekler ve diğer tahriş edici kimyasallar kronik boğaz ağrısına neden olabilir. 
• Kas gerginliği: Bağırmak, dinlenmeden yüksek sesle uzun süre konuşmak ve ses tellerini yoran diğer davranışlar boğazdaki kasları gererek ağrıya sebebiyet verebilir.
• Asit reflü: Reflü, yemek borusu kaslarının gevşemesi sonucu midedeki asidik içeriğin boğaza kadar yükselmesiyle ortaya çıkan bir sindirim sistemi bozukluğudur. Mide ekşimesi, ses kısıklığı ve boğazda yumru hissi gibi belirtiler gösterir. Uzun süreli boğaz tahrişinden dolayı boğazda ağrıya neden olabilir.
• HIV enfeksiyonu: HIV enfeksiyonunun birincil döneminde boğaz ağrısı ve griptekine benzer diğer belirtiler görülebilir. Akut HIV enfeksiyonu olarak da adlandırılan bu durum virüs bulaştıktan sonraki ilk ayı ifade eder. Boğazda ağrı şikayetine ateş, terleme, halsizlik, iştahsızlık ve bulantı gibi belirtiler eşlik edebilir. HIV pozitif kişilerde zayıf bağışıklıktan dolayı kronik ve tekrarlayan boğaz ağrıları da görülebilir.
• Tümörler: Boğaz ağrısı nadiren de olsa boğaz, dil veya gırtlaktaki tümörlü hücrelere işaret edebilir. Tümörle ilişkili diğer belirtiler arasında ses kısıklığı, yutma güçlüğü, hırıltılı nefes alma, boyunda şişme ve kanlı tükürük yer alır.

 

KAYNAKLAR:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3135445/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20696723/

• https://www.aidsmap.com/about-hiv/acute-and-primary-hiv-infection
• https://emedicine.medscape.com/article/225362-clinical
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/strep-throat/symptoms-causes/syc-20350338
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/common-cold/symptoms-causes/syc-20351605
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sore-throat/symptoms-causes/syc-20351635
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/flu/symptoms-causes/syc-20351719
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/mononucleosis/symptoms-causes/syc-20350328
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/measles/symptoms-causes/syc-20374857
• https://www.healthline.com/health/chickenpox
• https://www.healthline.com/health/std/chlamydia
• https://www.uofmhealth.org/health-library/hw208307
• https://www.cdc.gov/flu/symptoms/coldflu.htm
• https://www.verywellhealth.com/throat-pain-4174240