Farenjit-nedir-nasil-olur

      FARENJİT NEDİR? NEDEN OLUR?

      Boğaz enfeksiyonu olarak da adlandırılan farenjit, boğazın arka kısmında kalan yutağın iltihaplanmasıdır. Virüs ve bakterilerin sebep olduğu hastalık kış aylarında ve ilkbaharın başlarında hızla ve kolayca yayılır. 

      Farenjit Nedir?

      Farenjit, yutakta meydana gelen iltihaplanmayı tanımlamak için kullanılan tıbbi bir terimdir. Boğaz ağrısına sebep olan bu hastalık akut farenjit ve kronik farenjit olarak iki sınıfa ayrılır. 

      Akut farenjit yutaktaki lenfoid dokularının hızlı bir şekilde iltihaplanması sonucu meydana gelir. Akut farenjit belirtileri arasında boğaz ağrısı, ateş, baş ağrısı ve yutkunma güçlüğü yer alır. 

      Kronik farenjit ise mukoza zarını ve boğaz dokularını içeren yutağın sürekli iltihaplanması anlamına gelir. Genellikle virüs ve mikroorganizmaların sebep olduğu kronik farenjit; soğuk hava, çevresel faktörler, aşırı sigara ve alkol kullanımından kaynaklanır. Kronik farenjit belirtileri arasında sabahları boğazda ağrı, kuru öksürük, boğaz arkasında kızarıklık ve mukus birikimi yer alır. 

      Farenjit Nedenleri Nelerdir?

      StatPearls’a göre farenjit vakalarının yaklaşık %50 ila %80’i viral patojenlerden kaynaklanmaktadır. [1] En yaygın farenjit nedenleri şunlardır:

      • Viral enfeksiyonlar: Farenjit genellikle soğuk algınlığı ve grip gibi virüs enfeksiyonlarından kaynaklanır. Farenjite sebep olan diğer viral patojenlerin başında rinovirüs, adenovirüs koronavirüs ve parainfluenza gelir. 

      Daha az yaygın viral patojenler ise el-ayak-ağız hastalığına sebep olan Coxsackie virüsü, Epstein-Barr virüsü ve HIV’dir. Virüsün türüne bağlı olarak semptomlar tipik olarak bir hafta ila 10 gün içinde kendiliğinden geçer. Mononükleoz gibi bazı virüsler birkaç ay boyunca semptomlara neden olabilir. Antibiyotik ilaçlar virüsler üzerinde işe yaramaz.

      • Bakteriyel enfeksiyonlar: Grup A Streptococcus adı verilen bakteri grubunun sebep olduğu strep boğaz enfeksiyonu farenjitin sebepleri arasındadır. Akut farenjit vakalarının %5 ila %36’sına bu bakteriler neden olur. [2] Klamidya, korinebakteri ve bel soğukluğu farenjite sebep olan daha az yaygın bakterilerdir.
      • Alerjiler: Polen, toz akarları, evcil hayvanlar veya küf alerjileri boğazı kuru ve kaşıntılı hale getirerek farenjite sebep olabilir. Alerji kökenli farenjit vakalar genellikle geniz akıntısı sonucu ortaya çıkar. Boğazın arkasına akan mukus tahrişe ve ağrıya neden olur.
      • Asit reflü: Reflü hastalığına sahip kişiler boğazlarında yanma ve ağrı hissederler. Mide ekşimesi olarak da adlandırılan bu rahatsızlık midedeki gıda ve asidik içeriklerin yemek borusuna kadar çıkmasıyla meydana gelir. 
      • Tahriş edicilerin aşırı kullanımı: Bağırmak, çığlık atmak ve dinlenmeden çok fazla konuşmak boğazda ağrıya sebep olabilir. Baharatlı yiyecekler, sigara ve sıcak sıvılar gibi tahriş edicilerin aşırı kullanımı da boğazda yanma ve tahrişe sebep olarak farenjiti tetikler.

       

      Farenjit Belirtileri Nelerdir?

      Farenjitin en yaygın belirtileri boğaz ağrısı ve ağrılı yutkunmadır. Buna eşlik eden diğer farenjit belirtileri hastalığın viral mi yoksa bakteriyel mi olduğuna bağlı olarak değişir. 

      Viral farenjit belirtileri:

      • Burun akıntısı ve tıkanıklığı,
      • Boğazda kızarıklık,
      • Kuru öksürük,
      • Ses kısıklığı,
      • Gözlerde kızarıklık,
      • Çocuklarda ishal.

      Bakteriyel farenjit belirtileri:

      • Ateş,
      • Halsizlik ve vücutta kırgınlık,
      • Baş ağrısı,
      • Beyaz benekli büyümüş bademcikler,
      • Boyunda şişmiş lenf düğümleri,
      • Çocuklarda mide bulantısı, kusma ve karın ağrısı.

      Viral ve bakteriyel farenjit semptomları benzerlik gösterdiğinden doktorlar tarafından yalnızca belirtilere göre ayırt edilmesi zor olabilir. Genel bir kural olarak belirgin bir öksürük ve burun akıntısı görülüyorsa viral farenjit olma olasılığı daha yüksektir.

      Farenjit Bulaşıcı Mıdır?

      Farenjitin viral ve bakteriyel kökenli, tüm çeşitleri bulaşıcıdır. Öksürük, hapşırık, ortak eşya kullanımı ve hijyen eksikliği nedeniyle bulaşabilir. Virüslerdeki kuluçka dönemi nedeniyle herhangi bir belirti ortaya çıkmadan da bulaşıcı olabilir. 

       

      KAYNAKLAR:

      1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK519550/



       

      Daha Fazla Öğren

      Faydalı Bilgiler

      Layout:
      Bademcik İltihabına Ne İyi Gelir?

      Bademcik iltihabı nasıl geçer merak ediyorsanız tıklayın.

      Boğaz İltihabına Ne İyi Gelir?

      Boğaz iltihabınına iyi gelen çözüm yöntemleri için tıklayın.

      Boğaz Şişmesine Ne İyi Gelir?

      Boğaz şişmesine iyi gelecek yöntemleri için tıklayın.

      Tüm İçerikler